So sánh mô hình tối ưu SEO và GEO - Các tiêu và công việc cần làm để website tối ưu với từng mô hình

Thế giới tìm kiếm thông tin đang thay đổi. Nếu trước đây chúng ta chỉ lo "lên top Google", thì giờ đây còn phải lo cả việc AI như ChatGPT, Gemini hay Copilot có trích dẫn website của mình hay không. Đó chính là sự khác biệt giữa SEO truyền thống và GEO - mô hình tối ưu mới dành cho kỷ nguyên AI.

1. SEO và GEO khác nhau như thế nào?

SEO (Search Engine Optimization) - Tối ưu cho Công cụ Tìm kiếm

Mục tiêu đơn giản: Xuất hiện ở vị trí cao nhất khi người dùng gõ từ khóa trên Google, Bing.

Cách hoạt động: Bạn cạnh tranh với hàng nghìn website khác để giành vị trí trên trang kết quả tìm kiếm. Người dùng sẽ thấy danh sách các tiêu đề, mô tả ngắn, rồi tự click vào để đọc.

Ví dụ thực tế: Khi bạn search "cách làm bánh flan", Google hiện 10 link website. Link nào ở top 3 thường được click nhiều nhất.

GEO (Generative Engine Optimization) - Tối ưu cho AI tạo sinh

Mục tiêu mới: Được AI tin tưởng và trích dẫn như một nguồn thông tin đáng tin cậy.

Cách hoạt động: Thay vì hiện danh sách link, AI đọc hàng trăm nguồn, tổng hợp lại và đưa ra câu trả lời trực tiếp. Nếu thông tin từ website bạn xuất hiện trong câu trả lời đó, bạn đã thành công với GEO.

Ví dụ thực tế: Khi hỏi ChatGPT "cách làm bánh flan", nó trả lời ngay công thức và có thể nói "Theo chefvn.com..." - đó chính là trích dẫn từ GEO.

2. Bảng so sánh nhanh

3. Làm SEO cần làm gì?

SEO chia thành 3 mảng chính, mỗi mảng có công việc cụ thể:

1. Kỹ Thuật Website (Technical SEO)

Mục đích: Đảm bảo Google có thể "đọc" và "hiểu" website của bạn dễ dàng.

Công việc cụ thể:

• Tăng tốc độ load trang (mục tiêu dưới 3 giây)
• Tạo file sitemap.xml để Google biết website có bao nhiêu trang
• Đảm bảo website hiển thị tốt trên điện thoại (responsive)
• Sửa các lỗi: link hỏng, trang 404, hình ảnh quá nặng
• Thêm Schema Markup (đoạn code giúp Google hiểu nội dung trang - ví dụ: đây là công thức nấu ăn, đây là bài review sản phẩm)

Ví dụ thực tế: Nếu website bạn load 10 giây, người dùng đã thoát trước khi thấy nội dung. Google sẽ đánh giá thấp và không xếp hạng cao.

2. Nội dung trên trang (On-Page SEO)

Mục đích: Viết nội dung vừa dành cho người đọc, vừa dành cho thuật toán Google.

Công việc cụ thể:

• Nghiên cứu từ khóa: Tìm ra người dùng đang search từ gì (dùng Google Keyword Planner, Ahrefs)
• Đặt từ khóa chính vào tiêu đề H1, 2-3 tiêu đề H2, và xuất hiện tự nhiên trong bài
• Viết meta description hấp dẫn (đoạn mô tả 150-160 ký tự xuất hiện dưới tiêu đề trên Google)
• Nội dung dài tối thiểu 1.000-1.500 từ để đủ sâu
• Thêm hình ảnh có alt text mô tả
• Liên kết nội bộ: Trong bài viết A dẫn link sang bài viết B, C trên cùng website

Ví dụ thực tế: Bài viết "Cách chăm sóc da mặt" nên có từ khóa chính "chăm sóc da mặt" trong tiêu đề, xuất hiện 5-7 lần trong bài, và link sang bài "Sản phẩm chăm sóc da tốt nhất".

3. Xây dựng uy tín (Off-Page SEO)

Mục đích: Chứng minh với Google rằng website bạn đáng tin.

Công việc cụ thể:

• Xây dựng backlink: Có website khác (đặc biệt là website uy tín) link về bạn
• Chiến lược Guest Post: Viết bài cho website lớn và để link về website mình
• Tạo profile tác giả rõ ràng: Có tên, ảnh, giới thiệu về chuyên môn
• Đảm bảo E-E-A-T:
  • Experience (Kinh nghiệm): Tác giả đã làm việc thực tế trong lĩnh vực này
  • Expertise (Chuyên môn): Có bằng cấp hoặc chứng chỉ liên quan
  • Authoritativeness (Uy tín): Được cộng đồng công nhận
  • Trustworthiness (Tin cậy): Thông tin chính xác, có nguồn gốc

Ví dụ thực tế: Nếu VnExpress link về bài viết của bạn, Google sẽ đánh giá bạn cao hơn nhiều so với 100 link từ các blog nhỏ không rõ nguồn gốc.

4. Làm GEO cần làm gì?

GEO tập trung vào việc AI "tin" và "trích dẫn" bạn. Cách làm khác hẳn SEO:

1. Viết nội dung chính xác và cô đọng

Nguyên tắc vàng: AI không thích văn dài lan man. AI thích câu trả lời ngắn gọn, đúng trọng tâm.

Công việc cụ thể:

• Mỗi câu hỏi nên có câu trả lời trực tiếp trong 2-3 câu đầu tiên
• Tránh ngôn từ quảng cáo kiểu "sản phẩm tốt nhất thế giới", "giải pháp hoàn hảo"
• Đưa ra số liệu cụ thể, có nguồn gốc rõ ràng
• Sử dụng bảng biểu, danh sách gạch đầu dòng thay vì đoạn văn dài

Ví dụ so sánh:

❌ Viết kiểu SEO cũ: "Bánh flan là món tráng miệng tuyệt vời, được yêu thích bởi hương vị thơm ngon, béo ngậy và làm rất đơn giản. Hôm nay chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn bí quyết làm bánh flan ngon như ngoài hàng..."

✅ Viết kiểu GEO:

"Nguyên liệu làm bánh flan (6 người ăn):

• 6 quả trứng gà
• 500ml sữa tươi
• 150g đường
• 1 thìa vani"

2. Tạo định dạng dễ trích dẫn

Mục đích: Giúp AI dễ dàng "copy-paste" thông tin của bạn.

Công việc cụ thể:

• Tạo hộp FAQ (Câu hỏi thường gặp) với câu trả lời ngắn gọn
• Đặt định nghĩa quan trọng trong bảng hoặc khung nổi bật
• Viết các đoạn "Atomic Content" - mỗi đoạn chỉ nói 1 ý duy nhất, có thể đứng độc lập
• Sử dụng Schema markup đặc biệt: FAQPage, HowTo, ClaimReview

Ví dụ thực tế:

Q: Bánh flan bảo quản được bao lâu?
A: Bánh flan để tủ lạnh ngăn mát bảo quản được 3-5 ngày.

Đoạn này AI có thể trích dẫn ngay mà không cần đọc thêm 10 đoạn văn khác.

3. Xây dựng uy tín tác giả thật

Nguyên tắc: AI ưu tiên nguồn từ chuyên gia thật, không phải content writer thuê ngoài viết bừa.

Công việc cụ thể:

• Tạo trang "Giới thiệu tác giả" đầy đủ: ảnh chân dung, học vấn, kinh nghiệm làm việc
• Liên kết profile LinkedIn, các bài báo đã xuất bản
• Có byline rõ ràng (tên tác giả) ở đầu mỗi bài viết
• Nếu viết về y tế, phải là bác sĩ; viết về tài chính, phải là chuyên gia CFA/CFP
• Cập nhật nội dung thường xuyên (AI ưu tiên thông tin mới)

Ví dụ thực tế: Bài viết "Cách điều trị mụn" do bác sĩ da liễu viết sẽ được AI trích dẫn nhiều hơn bài do blogger làm đẹp viết.

4. Tối ưu cho câu hỏi "How-To" và "What Is"

Lý do: Đây là 2 dạng câu hỏi AI trả lời nhiều nhất.

Công việc cụ thể:

• Tạo các bài "Hướng dẫn từng bước" với đánh số rõ ràng
• Viết các bài "Định nghĩa là gì" với câu trả lời đầu tiên ngắn gọn (1-2 câu), sau đó mới giải thích chi tiết
• Tạo bài so sánh (A vs B) với bảng đối chiếu cụ thể
• Trả lời các câu hỏi "Tại sao", "Khi nào", "Ở đâu"

Ví dụ cấu trúc bài GEO tốt:

Cách Làm Bánh Flan

Tóm tắt: Bánh flan làm trong 30 phút với 4 nguyên liệu chính: trứng, sữa, đường, vani.

Nguyên Liệu
[Liệt kê dạng bảng]

Các Bước Thực Hiện

1. Đánh trứng với đường...
2. Đun sữa đến 70°C...
   [Mỗi bước 1-2 câu ngắn]

FAQ
Q: Làm sao biết bánh chín?
A: Dùng que tre đâm vào, rút ra sạch là chín.

5. Chiến lược tích hợp SEO + GEO

Tin tốt: Bạn không phải chọn cái này bỏ cái kia. Hai mô hình có thể kết hợp!

Bước 1: Giữ Vững Nền Tảng Kỹ Thuật (SEO)

• Website nhanh, không lỗi, mobile-friendly
• Có sitemap và Schema markup cơ bản
• Lý do: Nếu Google không đọc được web bạn, AI cũng không đọc được

Bước 2: Cải Tạo Nội Dung Theo Hướng GEO

• Thêm phần "Tóm tắt nhanh" hoặc "Key Takeaways" ở đầu mỗi bài
• Chuyển các đoạn văn dài thành bảng, list, hộp thông tin
• Đảm bảo mỗi tiêu đề H2, H3 có câu trả lời trực tiếp ngay bên dưới

Bước 3: Xây Uy Tín Tác Giả (Cả SEO Lẫn GEO Đều Cần)

• Đầu tư vào profile tác giả chuyên nghiệp
• Tạo content từ kinh nghiệm thực tế, không copy
• Có nguồn trích dẫn cho mọi số liệu

Bước 4: Theo Dõi Hiệu Quả

• SEO: Dùng Google Search Console, Google Analytics theo dõi thứ hạng và traffic
• GEO: Chưa có công cụ chính thức, nhưng bạn có thể tự test bằng cách hỏi ChatGPT, Gemini về chủ đề của mình và xem có được nhắc tới không

Kết Luận

SEO = Xuất hiện trên Google để người dùng click vào
GEO = AI trích dẫn bạn như một nguồn đáng tin

Trong 2-3 năm tới, người dùng sẽ dần chuyển từ "search trên Google" sang "hỏi AI". Nếu chỉ làm SEO mà bỏ qua GEO, bạn sẽ mất dần traffic. Ngược lại, nếu chỉ làm GEO mà web kỹ thuật tệ, AI cũng không đọc được nội dung của bạn.

Lời khuyên cuối: Bắt đầu từ việc audit lại 10 bài viết traffic cao nhất của bạn. Hỏi: "Nếu AI đọc bài này, nó có thể trích dẫn đoạn nào?". Nếu không có đoạn nào rõ ràng, hãy viết lại theo hướng GEO ngay hôm nay.