Hướng dẫn tích hợp thanh toán qua các Ngân hàng nội địa cho website

Thanh toán qua các ngân hàng nội địa là hình thức thanh toán mà người mua hàng sử dụng thẻ ngân hàng được phát hành tại Việt Nam để thanh toán cho đơn hàng trực tuyến. Thay vì thanh toán bằng tiền mặt hoặc các hình thức khác, khách hàng sẽ sử dụng thông tin thẻ ngân hàng của mình (số thẻ, ngày hết hạn, mã CVV) để hoàn tất giao dịch.

Các hình thức thanh toán qua Ngân hàng nội địa:

• Thanh toán trực tuyến: Khách hàng nhập trực tiếp thông tin thẻ vào form hoặc sử dụng tài khoản internet banking thanh toán trên website.
• Thanh toán qua ví điện tử: Khách hàng sử dụng các ví điện tử liên kết với tài khoản ngân hàng như Momo, ZaloPay để thanh toán.
• Thanh toán qua QR code: Khách hàng quét mã QR code trên website hoặc ứng dụng để thanh toán.

Các phương thức kết nối với Ngân hàng:

• Trực tiếp: Là phương thức kết nối thẳng với từng Ngân hàng, API và hạ tầng thanh toán của Ngân hàng. Phương thức này thực tế rất khó, tốn kém thời gian cùng việc đàm phán để phía Ngân hàng hỗ trợ và thường chỉ dành cho Tập đoàn lớn cùng sản lượng thanh toán rất lớn.
• Thông qua tool/bot: Đây là hình thức mới nhưng khá tiện lợi, khách hàng cung cấp tài khoản / mật khẩu gắn vào một con bot, bot tự động check giao dịch và thực hiện một số nghiệp vụ kiểm tra - kích hoạt đơn hàng theo kịch bản quy định; Tuy nhiên hình thức này tiềm ẩn rủi ro về bảo mật cũng như tính riêng tư.
• Thông qua các cổng thanh toán: Đây là hình thức phổ biến nhất, vừa dễ dàng triển khai mà vẫn đảm bảo đầy đủ các yếu tố bảo mật/pháp lý. Một số cổng thanh toán đóng vai trò là trung gian sẽ liên kết sẵn với Ngân hàng, việc chủ website chỉ kết ký hợp đồng với một cổng như VNPay, Momo, ZaloPay,...

Các ngân hàng thường hỗ trợ thanh toán trực tuyến:

Hầu hết các ngân hàng tại Việt Nam đều hỗ trợ thanh toán trực tuyến, ví dụ như: Vietcombank, Vietinbank, Techcombank, ACB, BIDV, ...

Các bước tiến hành tích hợp vào website:

1. Chọn cổng thanh toán phù hợp

Việc lựa chọn một cổng thanh toán phù hợp là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình tích hợp. Có rất nhiều cổng thanh toán trên thị trường, mỗi cổng đều có những ưu điểm và đặc điểm riêng.

Để đưa ra quyết định đúng đắn, bạn cần xem xét các yếu tố sau:

• Phí giao dịch: Mỗi cổng thanh toán sẽ có mức phí giao dịch khác nhau, bao gồm phí cố định và phí tỷ lệ trên giao dịch.
• Hình thức thanh toán: Cổng thanh toán cần hỗ trợ các hình thức thanh toán mà khách hàng của bạn thường sử dụng, như thanh toán bằng thẻ ngân hàng, ví điện tử, hoặc chuyển khoản.
• Tính bảo mật: Bảo mật thông tin khách hàng là yếu tố hàng đầu khi chọn cổng thanh toán.
• Tính ổn định: Cổng thanh toán cần hoạt động ổn định, không xảy ra tình trạng gián đoạn trong quá trình thanh toán.
• Tính năng: Cổng thanh toán cần cung cấp các tính năng cần thiết cho doanh nghiệp của bạn, như hỗ trợ nhiều loại tiền tệ, tích hợp với các hệ thống quản lý bán hàng, và cung cấp các báo cáo thống kê.

Ví dụ: Nếu bạn kinh doanh sản phẩm cao cấp và muốn hướng đến khách hàng quốc tế, bạn nên chọn một cổng thanh toán hỗ trợ nhiều loại tiền tệ và có tính bảo mật cao.

1.1 So sánh các cổng thanh toán phổ biến

Bạn có thể so sánh các cổng thanh toán phổ biến như VNPay, Napas, Momo, Payoo,... dựa trên các tiêu chí trên để tìm ra lựa chọn phù hợp nhất.

1.2 Đánh giá ưu nhược điểm của từng cổng

Mỗi cổng thanh toán đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc đánh giá kỹ lưỡng sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chính xác.

2. Ký hợp đồng, đăng ký tàI khoản tích hợp

Sau khi đã chọn được cổng thanh toán phù hợp, bạn cần tiến hành ký kết hợp đồng và đăng ký tài khoản tích hợp.

Quá trình này thường bao gồm các bước sau:

• Cung cấp thông tin doanh nghiệp: Bạn sẽ cần cung cấp các thông tin về doanh nghiệp của mình như tên công ty, địa chỉ, số điện thoại, tài khoản ngân hàng,...
• Xác minh thông tin: Nhà cung cấp cổng thanh toán sẽ tiến hành xác minh thông tin doanh nghiệp của bạn.
• Cấu hình tài khoản: Bạn sẽ được hướng dẫn để cấu hình tài khoản và các thông số thanh toán.

2.1 Các loại hợp đồng thường gặp

• Hợp đồng dịch vụ: Đây là loại hợp đồng phổ biến nhất, quy định các quyền và nghĩa vụ của cả hai bên.
• Hợp đồng thuê bao: Một số cổng thanh toán cung cấp gói dịch vụ thuê bao với các mức phí khác nhau.

2.2 Quy trình đăng ký tài khoản

Quy trình đăng ký tài khoản thường khá đơn giản và được hướng dẫn chi tiết bởi nhà cung cấp cổng thanh toán. Bạn chỉ cần làm theo các bước hướng dẫn và cung cấp đầy đủ thông tin.

3. Lập trình, kết nốI website vớI cổng thanh toán

Sau khi đã hoàn tất các thủ tục đăng ký và cấu hình tài khoản tại cổng thanh toán, bước tiếp theo là tiến hành lập trình để kết nối website của bạn với hệ thống của cổng thanh toán.

3.1 Hiểu rõ API của cổng thanh toán

Mỗi cổng thanh toán đều cung cấp một bộ API (Application Programming Interface) riêng, bao gồm các hàm, phương thức và thông số để thực hiện các giao dịch thanh toán. Việc hiểu rõ API này là vô cùng quan trọng để bạn có thể viết code một cách chính xác.

3.1.1 Các loại API phổ biến

• REST API: Đây là loại API phổ biến nhất, sử dụng các phương thức HTTP (GET, POST, PUT, DELETE) để tương tác với server.
• SOAP API: Loại API này sử dụng giao thức SOAP để truyền dữ liệu, thường phức tạp hơn REST API.

3.1.2 Thông tin cần thiết khi sử dụng API

• URL endpoint: Địa chỉ của các hàm API.
• Phương thức HTTP: Phương thức HTTP mà bạn cần sử dụng (GET, POST, ...).
• Tham số: Các thông tin cần truyền đi, ví dụ như mã đơn hàng, số tiền, thông tin khách hàng,...
• Header: Các thông tin bổ sung trong header của request.
• Cấu trúc dữ liệu trả về: Cấu trúc của dữ liệu mà server trả về sau khi thực hiện yêu cầu.

3.2 Lập trình tích hợp

Việc lập trình tích hợp cổng thanh toán vào website sẽ phụ thuộc vào ngôn ngữ lập trình và framework mà bạn đang sử dụng. Tuy nhiên, quy trình chung bao gồm các bước sau:

• Tạo một form thanh toán: Form này sẽ chứa các thông tin cần thiết như tên sản phẩm, số lượng, giá tiền, thông tin khách hàng,...
• Gửi yêu cầu đến API của cổng thanh toán: Khi khách hàng nhấn nút "Thanh toán", bạn sẽ gửi một yêu cầu HTTP đến API của cổng thanh toán, bao gồm các thông tin đã thu thập được từ form.
• Xử lý kết quả trả về: Cổng thanh toán sẽ trả về một kết quả, có thể là URL để chuyển hướng khách hàng đến trang thanh toán của ngân hàng, hoặc một mã giao dịch để bạn kiểm tra trạng thái.
• Cập nhật trạng thái đơn hàng: Sau khi khách hàng hoàn tất thanh toán, bạn cần cập nhật trạng thái đơn hàng trong cơ sở dữ liệu của mình.

3.3 Các thư viện hỗ trợ

Để đơn giản hóa quá trình tích hợp, nhiều cổng thanh toán cung cấp các thư viện hoặc SDK (Software Development Kit) cho các ngôn ngữ lập trình phổ biến như PHP, Java, Python,... Các thư viện này sẽ giúp bạn dễ dàng tương tác với API của cổng thanh toán mà không cần phải viết quá nhiều code.

Ví dụ: Nếu bạn đang sử dụng PHP và muốn tích hợp VNPay, bạn có thể sử dụng thư viện VNPay PHP SDK để thực hiện các cuộc gọi API.

4. Chạy trên môI trường kiểm thử

Sau khi hoàn thành việc tích hợp cổng thanh toán vào website, bước tiếp theo vô cùng quan trọng là tiến hành kiểm thử để đảm bảo mọi thứ hoạt động đúng như mong đợi.

4.1 Mục tiêu của việc kiểm thử

• Xác định lỗi: Phát hiện và sửa chữa các lỗi kỹ thuật trong quá trình thanh toán.
• Đảm bảo tính ổn định: Kiểm tra xem hệ thống có hoạt động ổn định và liên tục hay không.
• Kiểm tra tính bảo mật: Đảm bảo thông tin khách hàng được bảo mật an toàn.
• Kiểm tra tính tương thích: Kiểm tra xem hệ thống có tương thích với các trình duyệt và thiết bị khác nhau hay không.

4.2 Các trường hợp kiểm thử

• Kiểm thử chức năng: Kiểm tra xem các chức năng thanh toán có hoạt động đúng hay không, bao gồm việc tạo đơn hàng, chọn hình thức thanh toán, chuyển hướng đến trang thanh toán của ngân hàng, cập nhật trạng thái đơn hàng sau khi thanh toán thành công hoặc thất bại.
• Kiểm thử hiệu năng: Kiểm tra thời gian phản hồi của hệ thống, khả năng chịu tải khi có nhiều người truy cập cùng lúc.
• Kiểm thử bảo mật: Kiểm tra xem hệ thống có các lỗ hổng bảo mật nào không, thông tin khách hàng có được mã hóa và bảo vệ an toàn hay không.
• Kiểm thử tương thích: Kiểm tra xem hệ thống có hoạt động tốt trên các trình duyệt phổ biến như Chrome, Firefox, Safari, Edge và trên các thiết bị di động khác nhau hay không.

4.3 Môi trường kiểm thử

• Môi trường sandbox: Hầu hết các cổng thanh toán đều cung cấp một môi trường sandbox để bạn có thể thực hiện các giao dịch thử nghiệm mà không ảnh hưởng đến tài khoản thật của mình.
• Dữ liệu kiểm thử: Chuẩn bị các bộ dữ liệu kiểm thử với các trường hợp khác nhau như đơn hàng có giá trị khác nhau, thông tin khách hàng khác nhau, các loại thẻ khác nhau,...

4.4 Các công cụ hỗ trợ

• Công cụ kiểm tra lỗi: Sử dụng các công cụ như Chrome DevTools, Firefox Developer Tools để kiểm tra lỗi JavaScript, CSS và HTML.
• Công cụ kiểm tra hiệu năng: Sử dụng các công cụ như Google Lighthouse, GTmetrix để đánh giá hiệu năng của website.
• Công cụ kiểm tra bảo mật: Sử dụng các công cụ quét bảo mật để tìm kiếm các lỗ hổng.

4.5 Các lưu ý khi kiểm thử

• Kiểm thử kỹ lưỡng: Thực hiện kiểm thử một cách kỹ lưỡng và tỉ mỉ để phát hiện ra tất cả các lỗi.
• Kiểm thử đa dạng: Kiểm thử trên nhiều trình duyệt, thiết bị và mạng khác nhau.
• Kiểm thử liên tục: Thực hiện kiểm thử liên tục trong quá trình phát triển và sau khi triển khai.

5. Nghiệm thu và đưa vào hoạt động chính thức

Sau khi đã hoàn tất quá trình kiểm thử và khắc phục các lỗi phát sinh, bạn có thể tiến hành nghiệm thu và đưa hệ thống vào hoạt động chính thức.

5.1 Nghiệm thu

• Nghiệm thu nội bộ: Đội ngũ phát triển tiến hành kiểm tra lại một lần nữa để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và không còn lỗi.
• Nghiệm thu khách hàng: Cho khách hàng thử nghiệm hệ thống để thu thập phản hồi.

5.2 Đưa vào hoạt động chính thức

• Triển khai lên môi trường sản xuất: Sao chép hệ thống từ môi trường kiểm thử sang môi trường sản xuất.
• Cập nhật CSDL: Cập nhật cơ sở dữ liệu sản xuất với các dữ liệu mới nhất.
• Thông báo cho khách hàng: Thông báo cho khách hàng về việc cập nhật hệ thống thanh toán.

5.3 Theo dõi và bảo trì

• Theo dõi hoạt động: Theo dõi hoạt động của hệ thống để phát hiện các vấn đề có thể xảy ra.
• Cập nhật: Cập nhật hệ thống thường xuyên để vá các lỗ hổng bảo mật và cải thiện hiệu năng.

Lưu ý: Quy trình nghiệm thu và đưa vào hoạt động chính thức có thể khác nhau tùy thuộc vào quy mô và đặc thù của từng dự án.

Các bước thanh toán của khách hàng trên website:

Sau khi tiến hành tích hợp cổng thanh toán ngân hàng nội địa lên website khách hàng truy cập và tiến hàng giao thức mua hàng thường sẽ bao gồm:

1. Thêm sản phẩm vào giỏ hàng:

• Khách hàng chọn sản phẩm muốn mua và nhấn vào nút "Thêm vào giỏ hàng".
• Sản phẩm được thêm vào giỏ hàng và hiển thị tổng số lượng sản phẩm cùng tổng tiền.

2. Xem giỏ hàng:

Khách hàng có thể xem lại danh sách sản phẩm đã chọn, chỉnh sửa số lượng, áp dụng mã giảm giá (nếu có).

3. Điền thông tin khách hàng và địa chỉ giao hàng:

Khách hàng điền đầy đủ thông tin cá nhân như họ tên, số điện thoại, địa chỉ email, địa chỉ giao hàng.

4. Chọn hình thức thanh toán:

Khách hàng lựa chọn hình thức thanh toán phù hợp từ các tùy chọn có sẵn trên website, thường sẽ:

• Thanh toán khi nhận hàng (COD): Thanh toán trực tiếp cho người giao hàng khi nhận hàng.
• Thanh toán bằng thẻ ngân hàng: Sử dụng thẻ ATM hoặc thẻ tín dụng để thanh toán trực tuyến.
• Thanh toán qua ví điện tử: Sử dụng các ví số dư ví điện tử đã tích hợp để thanh toán.
• Chuyển khoản ngân hàng: Chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của người bán.

Với hình thức Thanh toán bằng thẻ hoặc ví điện tử theo cổng thanh toán đã tích hợp bước bên trên, khách hàng sẽ được chuyển qua trang thanh toán của cổng tương ứng, số tiền khách thanh toán sẽ được chuyển ngay vào tài khoản Thụ hưởng của chủ website thụ hưởng.

5. Hoàn tất giao dịch:

Với trường hợp thanh toán thành công, từ kịch bản lập trình đơn hàng có thể được thiết kế để hoàn thành ngay sau khi khách thanh toán hoặc admin quản trị website sẽ là người duyệt đơn sau khi xác nhận được khoản tiền đơn hàng.

Nguyên lý dòng tiền lưu giữ trên cổng thanh toán

Mỗi giao dịch thành công, phía cổng thanh toán sẽ tiến hành lưu số tiền vào số dư của tài khoản thụ hưởng theo hợp đồng đã ký, số tiền được phép rút về tài khoản của đơn vị thụ hưởng ngay lập tức hoặc theo định kỳ 15 ngày tùy theo quy định của từng đơn vị.